Ik heb een probleem met een sociaal concept en het gaat kinderachtig klinken. Het gaat om de meest minimale vorm van een gesprek: ‘hoi’ zeggen tegen elkaar.

Sociale netwerken bestaan uit kringen. Rondom jouw persoon staan je beste vrienden, de mensen die bovenaan je WhatsApp-, Messenger- en Snapchatlijstje prijken en de mensen op wiens bank je het meest hangt. Daarna de mensen die je wat minder vaak treft, maar nog steeds graag ziet of spreekt, enzovoorts. De buitenste lagen zijn vage kennissen of familieleden die je eens per jaar ziet.

Er zijn, wat betreft ‘hoi’ zeggen, een paar regels. Als je elkaar vanaf een paar meter ziet aankomen en je maakt oogcontact, moet je het zeggen. Op een feestje zul je na drie keer tegen elkaar opbotsen er ook aan moeten geloven. Je bevestigt met de ‘hoi’ elkaars aanwezigheid, of je nu wil of niet. En je zegt het altijd terug. Dat moet.

Een sociaal afgesproken norm is an sich geen probleem. We wensen elkaar bijvoorbeeld goede dingen toe (gezondheid, plezier, een smakelijke maaltijd). Het bevordert een goed gevoel. Maar wat betreft die normen voelt het vaak eenvoudiger en prettiger dan een ongewenste ‘hoi’.

Een ‘hoi’ bevestigt niet alleen bestaan van de ander, maar impliceert ook dat je daar blij mee bent. Stel: iemand zegt ‘hoi’, die heeft jou dan gezien en bevestigt daarmee ‘jij bent er, ik vind het leuk dat je er bent’. Maar dan komt dus de wurgslang van gegroet worden: gij zult teruggroeten. Al kun je de persoon niet uitstaan. Dus je doet het. De ander voelt zich goed, want jij hebt nu ook bevestigd dat de ander bestaat en dat je dat leuk vindt. Terwijl je er niets van meent.

Het gebeurt maar een enkele keer, maar het zal altijd door blijven gaan. Er is niemand die de ander uitnodigt voor een babbeltje om te zeggen dat je niets meer met de persoon te maken wil hebben. Hoi zeggen is als kerstkaarten, maar dan directer. Tot in de lengte van dagen zullen we elkaar voorschotelen dat we waarderen dat de ander bestaat. Merci dat jij er bent, maar eigenlijk heb ik niks meer met je. Nooit gehad ook.

Ik ben een groot fan van reality televisie en al helemaal wanneer ze een competitief element hebben. Het maakt me vaak niet eens uit om welk vakgebied het gaat: koken, kleding ontwerpen of bloemschikken. Modellenprogramma’s hebben een streepje voor, want die staan aan de oorsprong van mijn verslaving. Ik begon ooit met het kijken van America’s Next Top Model rond mijn vijftiende, keek toen alle voorgaande seizoenen online en inmiddels heb ik ze, behalve de laatste twee, allemaal (22 stuks) gezien. Ook de Nederlandse variant: fokking lof it. Maar de Nederlandse variant, Hallents Next Tap Maddel, kampt nogal met wat problemen. En aan wie anders om deze problemen bloot te leggen, dan ondergetekende.

1. ‘Kom, hoe heet je ook alweer? Dirk? Echt?’
Het gebrek aan vaste, interessante juryleden
Dirk Kikstra en May-Britt Mobach. Ja, die namen doen meteen een belletje rinkelen natuurlijk. Inmiddels zitten ze voor hun tweede seizoen naast Anouk Smulders, die het stokje overnam van Daphne Deckers (die weer het stokje overnam van Yfke Sturm). Dirk is een Nederlandse fotograaf, maar omdat de meiden dit seizoen wederom naar Amerika gaan, spreekt hij Engels. May-Britt doet dit niet. De gesprekken onderling zijn daarom wat sneu: Dirk die met man en macht een Amerikaans accent fabriceert en May-Britt die antwoordt met ‘hm-hmm, vind ik ook’.
Voorgaande seizoenen hadden ook niet echt “namen”, maar Philip Riches had tenminste iets te melden, werd soms kwaad. Rosalie van Breemen sprong weleens op van haar stoeltje om een kandidate te huggen.

2. ‘Deze week poseren jullie.. Met tandpasta.’
“Extreme” fotoshoots
Wat betreft dit seizoen kan ik er nog niet veel over zeggen, want we zijn volgende week pas toe aan de tweede aflevering, maar uit de promo’s valt een shoot te spotten met rolschaatsen. O ja en volgende week: onder water. Het krabbelt langzamerhand weer op, maar vorig jaar en het jaar ervoor waren de shoots behoorlijk saai. Sieraden showen, terwijl je op een hoepel zit? Joh. In een ranzig vijvertje liggen, terwijl er belleblaas over je heen wordt geblazen? Prima.
Wat is er ooit gebeurd met het programma waar je ooit moest bungee-jumpen? Grijpend naar een zak zoutjes? Of dat je in een heel dure jurk moest springen door de lucht en dan landde op een enorm luchtkussen? (Behalve als je naam Patricia van der Vliet is en dat je dan onfortuinlijk van dat luchtkussen afdondert en tóch doorgaat met de shoot en dan NOG niet de finale wint, maar wel jaren later voor Louis Vuitton een show opent.)

3. Jij moet echt winnen, nee, jij moet echt winnen. Laten we allemaal winnen!
Het gebrek aan karakters
Traditiegetrouw werd er binnen de oudere seizoenen van #HNTM geruzied. Bitch fights. Het hoort erbij: je hebt als kandidate slaaptekort, andere meisjes doen het beter dan jij, je bent het geroekoeroekoe van Fred van Leer helemaal schijtzat en dan komt er ineens iemand aan jouw pot pindakaas? Hell no. Vooral in Benelux Next Top Model, een experiment dat twee seizoenen duurde, werd er wat op los geschreeuwd, maar dat kwam voornamelijk door de aanwezigheid van enfant terrible Tessa.
Het vijfde seizoen van Holland’s Next Top Model volgde na de rommel van Benelux Next Top Model, maar het ruziën bleek niet verleerd. Winnares Tamara vrat benjamin van de groep, Riquelle, met huid en wenkbrauwen haar op.
Dat kon zo niet langer! Dus was seizoen 6 heel braaf. En iedereen was lief. Elke aflevering weer. Dat kon ook niet de bedoeling zijn, dus als poging om de boel wat op scherp te stellen, mocht iedereen meteen in aflevering 1 van seizoen 7 (houden we het nog bij, mensen?) zeggen wie ze weg wilde hebben. De winnares van die onpopulariteitscompetitie, June, bleek ook vervelende trekjes te hebben, maar over het algemeen was ze best leuk. Bovendien was het misverstand over haar persoonlijkheid ongegrond en was iedereen vanaf de tweede aflevering wéér vriendinnetjes. Zucht. Leren ze het dan nooit?

4. U kunt nog bellen of sms’en om ervoor te zorgen dat we een volgend seizoen kunnen maken.
Stemmen?
In het seizoen 2013/2014 schopte wildcardwinnares Daelorian het tot de top 5, totdat de presentatrice ineens aankondigde, dat zij en Baldijntje (echt) moesten gaan strijden om de gunst van de kijker. Een direct verloren strijd voor Baldijntje (ja-ha, zo heet ze écht), aangezien Daelorian om überhaupt mee te mogen doen al minstens duizend stemmen ving. Nadat Daelorian won en door was naar de finale, lag ze er meteen na de eerste ronde uit. Want daar besloot weer de jury. En de jury zag niets in iemand van 1.70 meter. Waarom moesten we dan potdorie stemmen?
Bij de laatste twee van vorig jaar werd de kas van RTL 5 nogmaals gespekt door tijdens de finale de lijnen op te gooien. Of we Nicky of Sanne wilde hebben als winnares? Alsof dat uitmaakte, trouwens, want beide modellen werden in huis gehaald door Ome Freek van Touché Models. (Nummer drie van die reeks, Debbie, ook, lees ik net)

5. Na de reclame hetzelfde als net, alleen dan misschien met een spannend muziekje
Spanningsboog van 0,0
Een laatste klacht dan en laat ik het mild afronden. De spanningsboog is compleet afwezig. In de eerste aflevering zien we zoveel beelden van het volledige seizoen dat we al weten wie welke make-over krijgt en naar welke locatie ze gaan. Daarbij worden ook alle andere krenten uit de pap gevist en getoond. Eigenlijk is er dan, ja, hoe zeg je dat, RTL 5, geen reet meer aan. Dan kun je nog Dirk woordgrappen te laten maken (‘June, June, June, when is it every going to be July?’) of vertellen tegen de meiden dat ze een digitale cover bij Amayzine (van May-Britt Mobach natuurlijk!) krijgen, maar het schiet gewoon niet op. Zelfs Holly Brood bracht het laatste seizoen niet het gehoopte vuurwerk (want het was een heel lief kind). Dit seizoen gaan we naar LA en hebben we een transgender model binnen de ploeg. Nu maar hopen dat ze een bitch is.

Er valt veel te zeggen over Zeeland. Een van mijn favoriete Twitterdames, Lieke, komt uit de provincie van de kust en mosselen, maar ook het duo Anita en Ed heeft Zeeuwse roots. Nu kwamen de twee eerder “in het nieuws” (lees: GeenStijl) wegens hun racistische clipje over Chinezen met daarin een gele piet figurant met gele verf op het gezicht, maar waar ik me persoonlijk erger aan stoorde, is het nummer Chiri Biri Bim. Dit is wat er allemaal mis mee is.

Allereerst valt meteen een ding op: Anita is, in elk geval in deze clip, veel en veel enthousiaster dan Ed over dit hele zing-dingetje. Ik weet niet waar het aan ligt, het zou van alles kunnen zijn. Was het die dag? Was het soms de kromme logica in het nummer? Valt Eds enthousiasme sowieso in het niet wanneer Anita met haar grote ogen staat te playbacken? Ed komt er in elk geval bekocht vanaf. In de biografie onder elke clip van Anita en Ed kunnen we misschien ook lezen waarom: vroeger was Ed nog met Gerrie, maar na een paar jaar kwam Anita en verdween Gerrie. In Eds ogen lees je zijn verlangen naar een makkelijkere tijd, toen hij nog gewoon met Gerrie en zijn orgeltje bezig was.

Zoals ik al eerder noemde: taalkundig is er van alles aan de hand in ‘Chiri Biri Bim’. Niet grammaticaal, maar de logica in de tekst: it doesn’t add up. In het refrein is hun punt duidelijk. Je moet je niets aantrekken van wat de ander zegt. Iedereen lult en het is nooit eens gezellig, aldus het eerste couplet. Maar dan gaat het na een minuut de mist in: ‘een beetje eerlijkheid, daar hou ik van.’ Hmm, werkelijk, Anita, dan wel Ed? Want zojuist moesten we ons niks aantrekken van wat de ander zei. En de waarheid is nooit gezellig. Hier komen de twee glitterdiva’s van Zeeland in de knel. Gaat het dan specifiek om het ‘beetje’? Je mag wel eerlijk zijn, maar niet écht? Dan de frase die volgt, ‘een beetje liever zijn’, die maakt het er niet makkelijker op. Liever, we moeten lief zijn. Eerlijk en lief, kan die combinatie wel?

In het tweede couplet wordt de boel maatschappelijk. ‘Hoe moet dat met ons landje?’ Meteen na het moment dat we eerlijker moeten worden, maken Anita en Ed zich zorgen om de verharding in de maatschappij. Niet zo slim als je daarnet het probeerde te bevorderen! ‘Geweld is geen kattenkwaad‘. Nee, duh, maar iemand die je op Twitter uitmaakt voor oelewapper, wat volgens dit nummer problematisch is, is toch iets anders dan een golf van geweld die door ons land heen trekt. Daarbij ligt Zeeland helemaal linksonder op de kaart, dus zelfs wanneer dat zou gebeuren, zijn jullie pas als laatst aan de beurt en waarschijnlijk al vertrokken.

Dan komen we weer terug op het refrein en moeten we ons weer nergens van aantrekken. Sjonge jonge. Nou, Anita en Ed, dan weet ik het goed gemaakt. Voor mijn eigen gemoedstoestand heb ik besloten dat ik me ook niks meer ga aantrekken van dit kromme nummer.

Lieve leeskinderen, vandaag ga ik het hebben over het woord ‘chill’ en waarom het mijn bloed af en toe laat koken.

Ik heb gestudeerd in een stad waarin het jasje-dasje-gehalte relatief hoog is. Na mijn introductieweek had ik het taaltje goed te pakken, ondanks dat ik geen lid was. De maandagavond na die introductieweek riep mijn moeder naar boven dat het eten klaar was en ik riep naar beneden: ‘Oké, chill!’ U ziet, het hele zinsdeel ‘ik kom eraan’ ging op in het allesomvattende ‘chill’. Maar ten eerste: was het wel zo chill? Het was gewoon andijvie. Ten tweede: sinds wanneer is je bewegen (oké, via een trap naar beneden lopen) een chille activiteit? En ten derde: waar was in godsnaam mijn normale manier van praten gebleven? Ergens tussen Schiedam Centrum en Leiden Centraal, waarschijnlijk.

Het woord chill kwam ik tot mijn verbazing tegen in zo goed als alle steden waar ik bivakkeerde. In Amsterdam was het chill, in Utrecht ook en Rotterdam hetzelfde chille verhaal. Plaatsgebonden gebabbel my ass, dus, overal was het chill voor en chill na en met een beetje geluk chill tijdens.

Mijn fascinatie bracht me op een klein onderzoek. Hier het resultaat: het spectrum van chillheid is klein. Je hebt chill, wat zoiets is als ‘oké’, superchill, dan is het heel fijn of prettig, ZÓ-chill, dusdanig iets waar je klem mee zat/verlegen om zat en het is nu opgelost, dus die hele stoot van ontlading gooi je er in de ZÓ uit en de enige negatieve vorm van chill: niet chill. Niet chill zijn dingen als rottende broccoli in de groentela van je koelkast, maar ook, pak ‘m beet, onthoofdingen in Syrië.

Chill wordt ingezet door vooral meisjes, denk hockey, blond en ze kunnen vaak veel meer bier drinken dan jij. Studentenmannetjes zijn ook erg chill, al is daar hetgeen wat chill is vaak anders. Wakker worden aan de rand van een sloot bij Leidschendam wordt bijvoorbeeld door mannelijke studenten onthaald met een ‘whaha chill’.

Chill is een studentenziekte, maar dat geeft niks, want zodra ze ‘bachelor of something something’ zijn, trekt het vanzelf weer weg en gaat het dan ineens over de kids of sollicitaties. Net wat eerder komt. Het enige probleem is dat het te hardnekkig is. Generaties genezen, maar nieuwe generaties komen en raken geïnfecteerd. ZÓ niet chill.